بدریخت‌انگاری در رویارویی با خط کش اینستاگرام

هریک از ما یک یا چند اختلال روانی در وجود خود داریم. این البته بدیهی است، چون از محیط خانواده‌هایی می‌آییم که آدم‌هایش هزار و یک جور محرومیت و نقص داشته‌اند. از آنجا که این مسئله همه‌گیر است، شاید هرگز متوجه مشکلات درونی خود نشده باشیم. ضرورتی هم ندیده‌ایم برای درمان به روان‌شناس مراجعه کنیم، اما در بزرگ‌سالی، گاهی شرایط محیطی سبب می‌شود آن اختلال کوچک به اندازه‌ای بزرگ و دست‌وپاگیر شود که زندگی‌مان را مختل کند.

تعداد زنانی که این روز‌ها بیش از گذشته به ظاهر چهره و اندام خود توجه می‌کنند به طرز نگران‌کننده‌ای فراوان‌تر شده‌است. شاید پیش از این وجود یک آیینه قدی در خانه چندان ضروری به نظر نمی‌رسید، همان‌طور که حتی آیینه و شمعدان‌های عروسی هم کوچک بودند، ولی این روز‌ها خریدن یک آیینه قدی که البته دورتادورش هم با چراغ‌هایی روشن باشد، برای هر خانه‌ای لازم به نظر می‌رسد.

 

آمار‌ها یا گفته‌های کارشناسان نشان نمی‌دهد که در سال‌های اخیر ژنتیک تغییر کرده باشد و ما زشت‌تر شده باشیم، اما تعداد زنانی که هرروز راهی مراکز درمانی و مطب‌ها می‌شوند تا بینی خود را جراحی کنند، زاویه فکشان را تغییر دهند، پف پلک بردارند، دندان‌هایشان را سفید کنند یا پیکرتراشی کنند به شکل وحشتناکی افزایش یافته است.

 

بسیاری از آن‌ها با همه تغییراتی که در چهره و اندام خود ایجادکرده‌اند باز هم از خود رضایت ندارند و در جست‌وجوی روش دیگری هستند. در نهایت هم از چهره ساختگی خود خوشحال نیستند. مدام در پی رژیم‌های مختلف و اصولی و غیراصولی‌اند تا در کمترین مدت، به لاغرترین شکل ممکن برسند، حتی اگر دچار عوارض شوند. این زنان در هجمه تبلیغات بدون توقف و شبانه‌روزی شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام قرار دارند که در حال ترویج معیار‌های زیبایی چهره و اندام است.
یک لحظه به جمله‌های ابتدایی یادداشت برگردید. گفتیم هرکدام از ما اختلال‌های روانی را از محیط خانواده می‌گیریم و به بزرگ‌سالی خود می‌بریم. کافی است در دامن والدینی با شخصیت وسواسی، مضطرب، ایده‌آل‌گرا، افسرده و ... بزرگ شده باشیم. آن وقت، این تبلیغات اختلال‌هایی را در ما بیدار می‌کند که «بدریخت‌انگاری» یا «Body Dysmorphic Disorder (BDD)»

 

یکی از رایج‌ترین آن‌ها و زیرمجموعه اختلال وسواس تلقی می‌شود. بدریخت‌انگاری نوعی اختلال روانی است که فرد در آن به‌شدت نگران یک نقص خیالی یا بسیار کوچک در ظاهر چهره یا اندام خود است و دائم به آن فکر می‌کند؛ بنابراین اقداماتی را برای پنهان‌کردن یا رفع آن انجام می‌دهد.

 

دانستن اینکه اینستاگرام در حال تلقین و رواج استاندارد‌های جدید زیبایی در حوزه نوع تغذیه، وزن، چهره، پوشش و حتی نقش‌های جنسیتی در خانواده است کمک می‌کند که درباره دیده‌ها و شنیده‌ها هوشیارتر باشیم. اگر این روز‌ها احساس پیری می‌کنم، شاید به این دلیل عکس‌های روتوش‌شده و چهره‌های پر از تزریق و عمل‌های جراحی شاخ‌های اینستاگرام باشد. اگر از کمی اضافه‌وزن خود این‌قدر در رنج و عذابیم و فکر می‌کنیم هیچ لباسی در تن ما زیبا نیست، شاید به دلیل همان آیینه قدی اتاقمان باشد که هرروز خودمان را در آن بدریخت می‌بینیم و راهی جز عمل جراحی پیدا نمی‌کنیم. به همین دلیل است که اینستاگرام بازار پرسودی برای فروش دارو‌ها و رژیم‌های لاغری، مد و لباس و جراحی‌های زیبایی است. اختلال بدریخت‌انگاری به درمان دارویی و مشاوره فردی نیاز دارد، نه عمل‌های جراحی پرهزینه و گاهی مرگ‌بار.